Urodziła się 26.08.1915 roku w Opatowie w rodzinie Marii z Paprockich i Ludwika Kozińskiego. Mieszkali przy ulicy Kilińskiego 12. Ojciec był komornikiem sądowym, matka zajmowała się domem. Edukację rozpoczęła pod okiem prywatnych guwernantek. W roku 1925 podjęła naukę w Gimnazjum im. Bartosza Głowackiego w Opatowie, później kształciła się w Gimnazjum Żeńskim Sióstr Urszulanek w Krakowie uzyskując corocznie najwyższe lokaty. Egzamin dojrzałości zdała 2.06.1932 roku. Następnie studiowała na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Warszawskiego. W czasie II wojny światowej kontynuowała naukę na tajnych kompletach UW. Pracę magisterską z filozofii napisała pod kierunkiem Władysława Tatarkiewicza. Podczas studiów brała aktywny udział w życiu akademickim i kulturalnym stolicy. W latach 1933-1936 związana z ugrupowaniem literackim o proweniencji awangardowej Klub Artystyczny „S”, do którego należeli lub z którym luźno byli związani m. in. Włodzimierz Pietrzak, Stefan Żółkiewski, Alfred Łaszowski, Ryszard Matuszewski, Jan Kott, Stanisław Piętak. W 1938 roku wyszła za mąż za Henryka Olsienkiewicza, referenta Ministerstwa Rolnictwa i Reform Rolnych. Maria Olsienkiewicz debiutowała na łamach „Czasu” w roku 1939 opowiadaniem Sprzedawca snów (nr 114, s. 13; nr 115, s. 13; nr. 116, s. 13). W czasie II wojny światowej najpierw mieszkała w Warszawie w gmachu Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych przy ulicy Kopernika 36/40 na Żoliborzu. Tutaj w roku 1939 urodził się ich pierwszy syn, który zginął podczas bombardowania stolicy. Po upadku powstania warszawskiego ewakuowała się do rodziny w Starachowicach. Drugi syn – Jan urodził się w roku 1941. Mąż trafił do oflagu II C w Woldenbergu (obecnie polski Dobiegniew). W kwietniu 1945 wyszedł na wolność i przybył do Starachowic. Po wojnie małżonkowie najpierw wyjechali do Nowego Bytomia, a następnie powrócili do Warszawy. Henryk Olsienkiewicz został zatrudniony w Ministerstwie Żeglugi i Handlu Zagranicznego, a wkrótce (1945-1947) powołano go na stanowisko dyrektora gabinetu ministra Stefana Jędrychowskiego. W latach 1947-1950 Olsienkiewiczowie wyjechali do Finlandii, gdzie mąż pisarki objął stanowisko attaché handlowego przy ambasadzie Rzeczypospolitej Polskiej. Tam urodził się ich syn Marek Timo. Po powrocie do ojczyzny pisarka podjęła pracę jako adiustatorka najpierw w „Państwowym Wydawnictwie Literatury Dziecięcej Nasza Księgarnia” (obecnie Wydawnictwo „Nasza Księgarnia”), a następnie w Wydawnictwie Ministerstwa Obrony Narodowej. Jako laureatka jednego z konkursów literackich ogłoszonych na łamach „Sztandaru Młodych” w roku 1952 została przyjęta do pracy w referacie korespondencji tego ogólnopolskiego dziennika, wkrótce objęła stanowisko kierowniczki jego działu kultury. Na łamach pisma w latach 1952-1955 ogłaszała drukiem swoje opowiadania. W wyniku krytyki ideologicznej jednego z członków redakcji została zmuszona do rezygnacji z tej pracy. Reperkusje objęły także złożony w Wydawnictwie „Czytelnik” w roku 1957 zbiór powiastek filozoficznych Bractwo Czerwonej Stokrotki. W roku 1960 Maria Olsienkiewicz wraz z synami i mężem, który został oddelegowany na placówkę dyplomatyczną w Izraelu, opuściła Polskę. Po upływie kilku miesięcy zostali z ambasady w Tel-Awiwie karnie odwołani (na skutek donosów). W drodze powrotnej zdecydowali się poprosić o azyl polityczny w Niemczech. Osiedlili się w Monachium. Przez kilka lat Olsienkiewicz podejmowała się dorywczych prac, koncentrując się na wychowaniu synów, zaś w roku 1967 została zatrudniona jako zarządzająca jednym z oddziałów w Domu Starców (Dom Sankt Josef). Pisarka nawiązała w tym czasie kontakt z emigracyjnymi instytucjami i pismami. W roku 1968 została laureatką konkursu literackiego „Konfrontacje emigranta z krajem” ogłoszonego przez londyńskie „Wiadomości”. Jej opowiadanie Moja matka Cerera – pisze do mnie z Polski opublikowane w numerze 47 (s. 1-2) pod pseudonimem Maria Kamil otrzymało II nagrodę (ex aequo z Andrzejem Chciukiem za prozę Spotkania). Znajomy pisarki jeszcze z czasów z przedwojennych, Jerzy Stempowski, wyjaśnił etymologię tego pseudonimu, wskazując na węgierskie pochodzenie słowa Kamiel/Kamil oznaczającego diabła i wiązał je z własnym doświadczeniem, gdy w roku 1939 jeden z przemytników o nazwisku Kamiel pomagał mu w przekraczaniu górskiej granicy. Autor Esejów dla Kasandry tak skomentował obrane przez pisarkę przezwisko: „Dla króla przemytników takie nazwisko może być dobre, ale dla polskiej literatki bardzo wątpliwe; może przynosić nieszczęście”. Natomiast Paweł Różyło pisze o powinowactwach z imieniem Kamilla, którym seminaryjny kolega Tadeusz Kroński zwracał się do przyszłej twórczyni. Trzeba podkreślić, że Olsienkiewicz konsekwentnie publikowała pod raz obranym pseudonimem. Rok później Oficyna Poetów i Malarzy wydała jej powieść Saga polska. W „Wiadomościach” z roku 1970 nr 31 (s. 4) ukazał się szkic pisarki Czy „Saga polska” jest autobiografią?, objaśniający kwestie autentyczności osób i zdarzeń przedstawionych w tym utworze. W roku 1972 nakładem Oficyny Poetów i Malarzy została opublikowana powieść Nić Ariadny. Olsienkiewicz zafascynowana kulturą i językiem Italii podjęła w roku 1974 studia na uniwersytecie w Perugii. Wspólnie z mężem kupili też niewielką posiadłość nad jeziorem Garda. Krajobraz i klimat włoski uaktywnił drzemiące w pisarce zdolności malarskie. Olsienkiewicz malowała kwiaty, była też portrecistką. W roku 1981 zmarł mąż pisarki, w 1985 odeszła synowa Zofia – dziennikarka w Radiu Wolna Europa, zaś w 2000 straciła syna Marka (absolwent Klenze-Gymnasium, po maturze studiował fizykę teoretyczną na Uniwersytecie Ludwika Maksymiliana i architekturę na Uniwersytecie Technicznym, od 1971 roku związany z Radiem Wolna Europa – ostatni kierownik Działu Radiowego). Syn Jan mieszka w Berlinie. Maria Olsienkiewicz wraz z drugą żoną Marka – Catherine Dehnel pozostała w Monachium. Doczekała się trojga wnucząt: Christophera, Caroline i Adriana. Ostatnią prozę My, córki Ziemi z posłowiem Pawła Różyły opublikowało Wydawnictwo Diecezjalne w Sandomierzu w roku 2001. Natomiast inne nieopublikowane opowiadania: Kot czarodziejski, Dziewczynka z perłą, Motyl i ropuch są zdeponowane w Archiwum Oficyny Poetów i Malarzy Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Pisarka zmarła 5.10. 2010 roku. Została pochowana obok męża na cmentarzu Waldfriedhof Munchen (Cmentarz Leśny w Monachium) w Bawarii.

Twórczość:
Sprzedawca snów, „Czas” 1939 nr 114, s.13; nr 115, s. 13; nr 116, s. 13.
Saga polska, Oficyna Poetów i Malarzy, Londyn 1969.
Nić Ariadny, Oficyna Poetów i Malarzy, Londyn 1972.
My, córki Ziemi, Wydawnictwo Diecezjalne, Sandomierz 2001.

Charakterystyka twórczości:
Maria Olsienkiewicz zadebiutowała na łamach warszawskiego „Czasu” opowiadaniem Sprzedawca snów. To utwór o lekkiej i prostej fabule, w którym rzeczywistość miesza się z fantastyką. Akcja rozgrywa się w Marsylii. Narratorka – bohaterka, wędrując uliczkami nadmorskiego miasta, wstępuje do sklepu ze starociami. Śniady sprzedawca proponuje jej kupno koperty ze scenariuszem snów. Olsienkiewicz buduje nastrój tajemnicy, łącząc realność miejskiej przestrzeni z onirycznymi wizjami. Do spotęgowania napięcia wyzyskuje egzotykę miejsca i postaci. Osią utworu jest dziecięce wspomnienie zabawy w sny, które się spełniają po ich zapisaniu i włożeniu pod poduszkę. Zwrot akcji przynosi otwarcie koperty. Odczytanie głośno, po polsku nakreślonego na papierze słowa „tak”, rezonuje odpowiedzią sąsiada zza ściany. Zapowiedź nowej znajomości zostaje nagle przerwana, gdy w młodym lokatorze bohaterka odkrywa człowieka ze swojej nocnej wizji. Ironiczny grymas i racjonalny obraz uciekającej z hotelu dziewczyny zaciera baśniowy charakter dominujący w zawiązaniu akcji. Sprzedawca snów jest zapowiedzią późniejszego zainteresowania pisarki powiastką filozoficzną (Bractwo Czerwonej Stokrotki). Wybrzmiewają tu wyraźnie nawiązania do myśli kartezjańskiej o ograniczoności ludzkich zmysłów, która utrudnia zrozumienie rzeczywistości oraz teozoficznie umocowane idee głoszące możliwość kontaktu ze światem nadprzyrodzonym. Te akcenty odnajdujemy również w niepublikowanych opowiadaniach Kot czarodziejski, Dziewczynka z perłą, Motyl i ropuch. W latach 1952-1955, okresie największego terroru stalinowskiego w Polsce, Olsienkiewicz publikowała socrealistyczne utwory, tzw. „produkcyjniaki”, np. o budowie Mostu Poniatowskiego. Już na emigracji w roku 1969, pod pseudonimem Maria Kamil, ogłosiła drukiem powieść Saga polska. Fabułę określa tytułowa saga zapowiadając obszerny utwór narracyjny, w którym zostały opisane losy rodziny na tle przeobrażeń społeczno-kulturowych. W przypadku prozy Kamil mamy do czynienia z powieścią rodzinną o charakterze (auto)biograficznym. Upoważnia do takiej tezy zarówno pierwszoosobowa narracja, jak i wypowiedź samej autorki opublikowana na łamach londyńskich „Wiadomości”, w której zwraca uwagę na autentyzm opisywanych bohaterów i realizm zdarzeń. Akcja utworu toczy się na przestrzeni trzydziestu lat. Rozpoczyna się w roku 1937, gdy siedemnastoletnia narratorka-bohaterka przybywa do Warszawy, by podjąć studia filozoficzne, zaś kończy w roku 1967 objęciem przez nią posady w monachijskim Domu Starców. Narratorka osadza swoją historię na tle ojczystych dziejów. Prowadzi czytelnika przez lata studiów przerwanych wojną, klęskę wrześniową, ucieczkę z okupowanej Warszawy, wyzwolenie, pierwsze zadomowienia w zrujnowanej stolicy, zmianę ustroju, stalinowski terror i podejmowane próby normalnej w nim egzystencji, wreszcie emigrację z jej „blaskami i nędzami wygnania”. Losy Teresy Grodzieckiej-Wężyk okraszone są wspomnieniami studenckiego życia, pierwszej miłości, straty dziecka, śmierci narzeczonego, małżeństwa z rozsądku, moralnych dylematów i partyjnych gierek. Oddają one intensywność przeżyć i zmysł obserwatorski bohaterki powieści. Są mocno zarysowanym wyznaniem/spowiedzią kobiety matki, córki, żony, kochanki, Polki, emigrantki. Nieodłącznym symbolem tej narracji jest podróż: z rodzinnej Jaśni (Opatów) do Warszawy, Skarwic, Starachowic, Ostrowca, Nowego Bytomia, Finlandii, Izraela, by zakończyć ją w Monachium. Dramatyzm losów podkreśla literacki zwrot ku greckiej klasyce (Iliadzie), z której zaczerpnięte zostały tytuły rozdziałów lub dookreślające je cytaty, na przykład: Achilla śpiewaj, Muzo, gniew…, Tratwa Odyssa, Na Wyspie Kiklopa, Co Odyss widział w podziemiach, Odbudowujemy naszą Troję. W takiej stylistyce utrzymana jest także część końcowa powieści, niezwykle poetycki fragment zapisany w formie listów matki do córki (Demeter matka moja, pisze do mnie z Polski). Figura matki ma tu dwa znaczenia. Jedno utożsamia z pozostawioną w Polsce rodzicielką. Jej listy oddają tęsknotę za „utraconą”, bo żyjącą na emigracji, za żelazną kurtyną, córką. Natomiast druga formuła symbolizuje porzuconą ojczyznę. Korespondencja nadchodząca z kraju uruchamia w emigrantce Teresie/Persefonie obrazy miejsc rodzinnych, ewokuje znajome krajobrazy, wydobywa z pamięci portrety bliskich osób. Nostalgiczny charakter podkreślają także cytacje poezji Józefa Czechowicza (fragmenty wierszy Jedyna, Jednakowo, O matce). Saga polska to powieść wypełniona postaciami, tymi autentycznymi, skrytymi co prawda pod pseudonimami, ale łatwymi do identyfikacji. Swoje portrety mają tu na przykład Jan Kott, Stanisław Piętak, Tadeusz Kroński, Władysław Tatarkiewicz, Bolesław Piasecki. Oprócz nich osobne miejsce zajmują utkani z różnych figur partyjni aparatczycy, jak choćby ambasador Mliko czy sekretarz Mazurek, ukazani groteskowo, satyrycznie z humorem. Istotnym rysem utworu Marii Kamil jest feminizująca narracja. Bohaterka powieści Teresa jest kobietą świadomą swojej wartości, nowoczesną, walczącą o podmiotowość w systemie zdominowanym przez usankcjonowany komunizmem patriarchat. Zwraca na siebie uwagę już jako studentka filozofii. Jej zainteresowania zostają uwypuklone zarówno w dyskusjach prowadzonych z seminaryjnymi kolegami, jak i w dygresjach przecinających tok fabularny. O erudycyjności narratorki świadczą cytowane przez nią fragmenty poezji Miłosza, Tuwima, Piętaka, zaś w kontekście zdarzeń politycznych przytaczane są myśli Kartezjusza, Graciána czy Kołakowskiego. Wyraźnie wybrzmiewają tu zwłaszcza Graciána „rady dla człowieka światowego”, który wobec nieustannie prowadzonej przez jednostkę walki z losem/innymi ludźmi zaleca roztropność i rozwagę. Taka w swoich decyzjach stara się być bohaterka Sagi polskiej. Doświadczając straty (narzeczonego i dziecka), godzi się na małżeństwo zapewniające jej stabilizację. Nie ma w niej heroizmu walki za ojczyznę, opuszcza bombardowaną Warszawę, nie spiskuje też przeciw komunistycznemu reżimowi. Podejmuje próbę przystosowania się, poddaje się losowi. Nie stoi za tym jednak rezygnacja czy konformizm, ale właśnie roztropność, odpowiedzialność za rodzinę. Zabieg ten sprawia, że historii Teresy zostaje nadany uniwersalny, zwyczajnie ludzki charakter. W podobnej tematyce i stylistyce utrzymana jest druga powieść Nić Ariadny. Można ją uznać za swego rodzaju dopełnienie czy może inny wariant Sagi polskiej. Narracja ogniskuje się na osobie głównej bohaterki – Teresy – Ariadny, ale motywem przewodnim jest tu miłość. W znane nam już z Sagi polskiej realia przedwojennej i powojennej Polski wpisana została osobista historia autorki (przyznaje to we wstępie do utworu). Akcja rozgrywa się na dwóch planach czasowych (teraźniejszym i przeszłym). Narracja prowadzona jest z perspektywy teraźniejszości i zostaje zakłócona chronologicznymi zapisami zdarzeń z przeszłości. Narratorka snuje taką czasowo naprzemienną opowieść o swoich losach i niczym przewodniczka Ariadna oprowadza czytelnika po życiowym labiryncie. Zdarzenia z obu płaszczyzn zostały połączone klamrą spinającą, jaką jest mityczna złota nić. W powieści Kamil symbolizuje ją miłość. Wspomnienia z przeszłości sięgają dzieciństwa w Jaśni i szkolnego profesora Czapińskiego. Nauczyciel baśnią o księżniczce cygańskiej, w której życie wpisana jest wolność, zaszczepia w młodej uczennicy chęć walki o siebie i swoją podmiotowość. Ta cecha pielęgnowana w dorosłym życiu staje się przyczyną nieporozumień i nagłego zerwania z nią Wala – „Tezeusza” – pierwszej miłości. Podczas ostatniego spotkania Teresa otrzymuje od ukochanego symboliczne czerwono-czarne róże, które wieszczą jego śmierć. Ale uczucie miłości pisarka poddaje wiwisekcji odwracając role, teraz na plan pierwszy wysuwa się postać nieszczęśliwie zakochanego w Teresie Stefana — młodego poety, który popełnia samobójstwo, wyskakując z okna (tropy interpretacyjne prowadzą do Stanisława Piętaka). Niespełnione uczucia do Wala i nieszczęśliwa miłość Stefana zaciążyły na życiu Teresy, stały się inspiracją do rozważań nad związkiem między dwojgiem ludzi i łączącym ich afektem. W tle miłosnych historii przewijają się obrazy Opatowa, pojawia się wspomnienie rodzinnego domu, portrety rodziców i męża poślubionego „z rozsądku”, sąsiadów, nauczycieli, lat szkolnych spędzonych w krakowskim gimnazjum Urszulanek. Przeplatane czasowo zdarzenia tworzą charakterystyczny splot narracyjny, w którym silnie zostało zarysowane niespełnienie, cierpienie, śmierć. To dominujące w powieści wyznaczniki ludzkiej egzystencji. Kontynuację tych tematów odnajdujmy także w prozie My, córki ziemi. We wstępie do utworu autorka przyznaje, że jest to nowa wersja Sagi polskiej, a impulsem do jej powstania był zweryfikowany latami doświadczeń ogląd zdarzeń historyczno-politycznych. Dlatego znaną już z pierwszej powieści historię Teresy przeplata wyimkami autentycznych dokumentów i rozpraw historycznych, cytacjami z wypowiedzi polityków, wspomnieniami świadków epoki. W tym kontekście mocno wybrzmiewają ostre, krytyczne komentarze narratorki, na przykład dotyczące polityki zagranicznej Polski tuż przed wybuchem II wojny światowej, zasadności wybuchu powstania warszawskiego, ewentualnej roli Niemiec w pokonaniu komunizmu. Dosadnie zostały też sformułowane zarzuty wobec Anglii oskarżanej o skupienie w czasie działań wojennych na partykularnych interesach i zgodę na postanowienia układu jałtańskiego. Ten dokumentaryzm przeplatany beletryzowaną biografią narratorki-bohaterki powieści tworzy punkt wyjścia dla opowieści o jednostce uwikłanej w historię, wplatanej w jej mechanizmy, które narzucają człowiekowi kierunek egzystencji, albo może raczej zrzucają go z obranej drogi. Historia Teresy Grodzickiej-Wężyk to opowieść o kobiecie (mitycznej Korze, Persefonie), która za wierność ideałom i wolność zapłaciła ogromną cenę – emigracji i życia z dala od ojczyzny. W Epilogu powieści cytowany fragment z Ewangelii św. Jana zapowiada jednak kres tułaczki i uwolnienie się z dziejowych ograniczeń. Myśl teozofa Czapińskiego zaszczepiona młodej dziewczynie z Jaśni, po kilkudziesięciu latach objawia się w idei Nowego Jeruzalem – Domu Boga, przyswojonej przez dorosłą kobietę. Wrażliwość na świat i ludzi, umiejętność wsłuchiwania się w naturę (fascynacja przyrodą, kwiatami), macierzyństwo z jego blaskami i cieniami, niespełnienie miłosne i zawodowe uczyniły z bohaterki Marii Kamil (i czyni z wielu kobiet) „córkę Ziemi” z całym bagażem doświadczeń i konsekwencji, jakie to „namaszczenie” niesie.

Bibliografia przedmiotowa
Archiwa, słowniki:
Archiwum Oficyny Poetów i Malarzy. Katedra Edytorstwa i Nauk Pomocniczych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Teczka 325, sygn. 3208 Kamil Maria, opowiadania | Teczka | Oficyna Poetów i Malarzy (yum.pl)
Archiwum Oficyny Poetów i Malarzy. Katedra Edytorstwa i Nauk Pomocniczych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Teczka 1303, sygn. 0675 Korespondencja Marii Olsienkiewicz z OPiM | Teczka | Oficyna Poetów i Malarzy (yum.pl)
Sprawozdanie czwarte i piąte Gimnazjum Żeńskiego im. Św. Urszuli SS. Urszulanek w Krakowie za lata szkolne 1930/31 i 1931/32 - Pedagogical Digital Library (up.krakow.pl)
Archiwum Emigracji. Biblioteka Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Korespondencja osobowa: Nowicki-Popławski. 4. Irena Olsienkiewicz 1967-68, 8 k.; Maria Kamil-Olsienkiewicz 1970, 1 k., sygn. AE/MC/X.
Mały słownik pisarzy polskich na obczyźnie, red. B. Klimaszewski, E. R. Nowakowska, W. Wyskiel, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1992, s. 152.
Das Karl Dedecius Archiv. 02-02-2703 do 02-02-2704 [13.04.1993-03.05.1993. - 2 Br., 2 Bl., Polnisch. - Korespondent Signatur: 02-02-2703 https://kalliope-verbund.info/query?q=Olsienkiewicz&htmlFull=false&lang=de&fq=ead.creator

Monografie, artykuły, recenzje:
Borkowski P., Naprawdę „saga polska”, „Wiadomości” 1970 nr 26, s. 3.
Wieczór autorski Marii Kamil, „Wiadomości” 1970 nr 23, s. 4.
Gawlikowski L., Pracownicy Radia Wolna Europa. Biografie zwykłe i niezwykłe, Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk. Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Warszawa 2015.
Listy Jerzego Stempowskiego (3) [do Gustawa Herlinga-Grudzińskiego z 1962 roku], „Plus Minus” 2001 nr 27, s. D3.
Matuszewski R., Kuriozalna Maria Kamil, „Plus Minus” 2001 nr 31, s. D6.
Osowski M., Maria Kamil „My, córki ziemi”, „Nadwisłocze” 2008 nr 2, s. 52.
Różyło P., Posłowie, w: My, córki ziemi, Wydawnictwo Diecezjalne, Sandomierz 2001, s. 408-413. 


Autorka hasła: Jolanta Pasterska